با سبک زندگی و تغذیه امروزی، به دوره‌ای رسیده‌ایم که بسیاری از مردم به دلایلی هم‌چون کاهش فعالیت بدنی، افراط در نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین و خوردن فست‌فود‌ها و بسیاری دلایل دیگر، مبتلا به قند خون بالا شده‌اند.
با این وجود از آن‌جایی که رابطه‌ی بین نوشیدن آب و میزان قند خون بدن از سال‌ها قبل مورد توجه انسان‌ها بوده، امروزه نیز بسیاری از مردم گمان می‌کنند که نوشیدن آب می‌تواند قند خون بالا را کاهش دهد. اما آیا این تصور درست است؟
در این که نوشیدن آب می‌تواند میزان قند خون شما را تا مقداری تعدیل کند شکی نیست، ولی این در این مقاله ما به این می‌پردازیم که آیا نوشیدن آب می‌تواند بطور جدی و به مقدار قابل توجهی در کاهش میزان قند خون بالا، تاثیر داشته باشد؟
برای یافتن پاسخ این پرسش، در ادامه با ما همراه باشید.
نوشیدن آب و کاهش قند خون
کلیه‌های شما در مدیریت قند خون‌تان نقشی اساسی ایفا می‌کنند. وقتی که قند خون شما افزایش می‌یابد، گلوکزهای اضافه وارد ادرار می‌شوند. قند داخل ادرار را گلیکسریا می‌نامند و وجود در آن در ادرار، نشانه‌ی دیابت تلقی می‌شود. نوشیدن آب می‌تواند قند خون شما را حد مشخصی کاهش دهد. پرآب نگاه داشتن بدن با نوشیدن مقدار کافی آب، در افزایش حجم ادرار به شما کمک کرده و باعث می‌شود هنگامی که گلوکز خون بالا رفته، کلیه‌ها راحت‌تر بتوانند قند اضافی را در مسیر درست خرج کنند. با این وجود، این روش فقط هنگامی جواب می‌دهد که قند خون شما بالا باشد. مثلا حدود 180 یا بالاتر. اگر قند خون شما کم‌تر از 180 باشد، معمولا در ادرار شما قند مشاهده نخواهد شد.
نوشیدن آب می‌تواند به صورت غیرمستقیم نیز روی کاهش قند خون شما تاثیر بگذارد. برای مثال، نوشیدن آب باعث افزایش حجم معده شده و باعث احساس سیری می‌شود. در این صورت کم‌تر سراغ غذا می‌روید و با کاهش میزان کربوهیدرات و قند ورودی به بدن، گلوکز موجود در خون هم کاهش می‌یابد. اگر بتوانید نوشیدن آب را جایگزین نوشیدنی‌های پرقندی مانند نوشابه، قهوه و چای شیرین، آب‌میوه‌های غیرطبیعی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و دیگر نوشیدنی‌های مشابه کنید، کلوکز خون شما باز هم کم‌تر خواهد شد.
آیا نوشیدن آب می‌تواند فورا قند خون را کاهش دهد؟
اگر گلوکز خون خیلی بالا باشد، طبیعتا نباید انتظار داشته باشید که نوشیدن آب بتواند فورا یا به مقداری زیاد آن را کاهش دهد. سطح گلوکز بالای خون به دلیل تولید ناکافی انسولین به وجود میاید و نوشیدن آب به تنهایی نمی‌تواند جای انسولین را پر کند. اما این که نوشیدن آب چقدر سریع می‌تواند قند خون شما را کاشه دهد به عوامل گوناگونی بستگی دارد. این که چه مدت است به دیابت مبتلا هستید، نوع دیابتی که دارید، داروهایی که برای درمان آن و دیگر بیماری‌های احتمالی مصرف می‌کنید و از همه مهم‌تر، عادت‌های سبک زندگی که دارید (تغذیه، فعالیت بدنی، خواب و…) همه و همه نقشی اساسی در توانایی نوشیدن آب در کاهش قند خون شما ایفا می‌کند.
چه مقدار آب برای کاهش قند خون باید نوشید؟
نه تنها به منظور کاهش قند خون، بلکه برای ارتقای سطح سلامت بطور عمومی، باید مقدار کافی آب نوشیدنی سالم و تصفیه‌شده در طول روز مصرف شود. اما یادتان باشد، گاهی نوشیدن آب بیش از اندازه هم می‌تواند دردسرساز باشد. هیپوناترمی نام یک عارضه است که در صورت نوشیدن بیش از حد آب و کاهش جدی سدیم خون ایجاد می‌شود. از نشانه‌های این عارضه می‌توان به حالت تهوع، سردرد، گیجی، توهم و خستگی اشاره کرد. پس یادتان باشد، این که بدن شما در طول شبانه‌روز به چه مقدار آب نوشیدنی نیاز دارد به عوامل متعددی هم‌چون وزن شما، آب و هوای منطقه‌ی جغرافیایی، میزان فعالت بدنی و عواملی نظیر این‌ها بستگی دارد.
کم‌آبی بدن و دیابت
کاهش آب ورودی به بدن ارتباط تنگاتنگی با اختلال در مدیریت گلوکز خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو ایفا می‌کند. وقتی بدن شما آب کافی دریافت نکند و اصطلاحا خشک شود، کورتیزول افزایش می‌یابد. کورتیوزل نوعی هورمون استرس است که با آزادسازی قند ذخیره شده در کبد، باعث افزایش قند خون می‌شود. در کسانی که دارای میزان قند خون بالا هستند، بدن به دلیل تلاش برای رهایی از دست قند خون بالا، خشک می‌شود. هایپرگلیسمی، موجب افزایش احساس تشنگی وهم‌چنین حجم ادرار شده که خود منجر به خشکی بدن می‌شود. برخی از نشانه‌های خشکی بدن را می‌توان به این صورت مرور کرد:
احساس تشنگی، ادرار تیره با بوی بد، احساس سرگیجه، احساس خستگی، خشک شدن دهان و چشم‌ها و کاهش حجم و دفعات ادرار به زیر چهار مرتبه در روز.
توصیه‌هایی برای کنترل میزان قند خون
عدم استفاده از نوشیدنی‌های قندی: نوشیدن نوشیدنی‌های قندی یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین دلایل افزایش قند خون محسوب می‌شوند. در کنار به اندازه آب نوشیدن، باید در انتخاب نوشیدنی‌هایی که در طول روز انتخاب می‌کنید نیز محتاط باشید. انتخاب نوشیدنی‌هایی با قند کم یا حتی نوشیدنی‌های بدون قند، می‌تواند از بالا رفتن قند خون شما تا مقدار زیادی جلوگیری کند.
افزایش فعالیت بدنی: فعالیت بدنی یکی از بهترین راه‌های کاهش میزان قند خون است. در طول یک فعالیت بدنی منظم، بدن شما از گلوکز برای تامین سوخت ماهیچه‌ها و سیستم گردش خون استفاده می‌کند. تنها مدت کمی بعد از تمرین، خودتان متوجه کاهش گلوکز خون خواهید شد.
مصرف به موقع داروها: اگر پزشک برای شما داروهای کاهش دهنده‌ی قند خون تجویز کرده، مطمئن باشید که مصرف منظم و به‌موقع این داروها در درمان و کنترل قند خون‌تان بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
کاهش کربوهیدرات ورودی: کربوهیدارات بیش‌ترین تاثیر را روی سطح گلوکز خون می‌گذارد. کربوهیدرات را می‌توان به مقدار زیادی در غلات، میوه‌ها، لبنیات، حبوبات، سبزیجات و غذاهای شیرین یافت.
