فیلترهای آب این توانایی را دارند که ناخالصیهای موجود در آب همچون رسوبات، بو و مزهی بد، سختی، باکتری و انگل را از آب حذف کرده و موجب تولید آب آشامیدنی سالم و باکیفیت با عطر و بوی عالی شوند. امروزه فیلترها و دستگاههای موجود در صنعت تصفیه آب کارکردهای متنوع و گوناگونی پیدا کردهاند. از فیلترهایی که تنها برای بهبود مو و مزهی آب استفاده میشوند تا قطعات تخصصیتری که دم کردن چای یا تولید یخ را به عهده دارند، فیلترها و کارتریجهای متنوعی وارد بازار شدهاند تا محدودهی وسیعی از نیازهای مصرفکنندگان مدرن را پاسخ دهند. در ادامهی این متن با بررسی انواع فیلتر موجود در صنعت تصفیه آب در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
مهمترین و رایجترین فیلتراسیونهای آب
آب مهمترین ترکیب روی زمین برای بقای انسانها و سایر موجودات زنده محسوب میشود. 71 درصد از سطح سیاره زمین را آب پوشانده است. جالب است بدانید که 75 درصد از بدن انسان نیز از آب تشکیل شده است. همچنین برای وجود فعالیتهای حیاتی همچون کشاورزی، آزمایشهای علمی، پزشکی، حمل و نقل، سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، پخت و پز، نوشیدن و بسیاری دیگر از فعالیتها و زمینههایی که حیات بشر به آنها بستگی دارد، وجود آب ضروری است.
بسیاری از مردم زمین از آب تصفیه شده برای رفع نیازهای آشامیدنی خود بهره میبرند. با این وجود سیستم تصفیه آب شهری به دلیل حجم بسیار بالایی از آب که باید تصفیه کند و همچنین مسافتهای طولانیای که باید این آب را درون لولههای زیرزمینی به منازل انتقال دهد، توانایی تامین باکیفیتترین آب ممکن با بو و مزهی مناسب و حذف کامل رسوبات را نخواهد داشت. به همین دلیلی بسیاری از مردم جهان ترجیح میدهند برای دسترسی داشتن به آب سالم و گوارا، بجای هزینهی اضافه برای خرید روزانهی بطریهای آب معدنی، یک بار برای همیشه یک دستگاه تصفیه آب خانگی در منزل خود نصب کنند و برای سالها از آن استفاده کنند.
بسته به نوع مصرف شما، این که دقیقا قصد دارید چه چیز را از آب حذف کنید یا به آن اضافه کنید، پنج نوع فیلتر آب وجود دارد:
فیلترهای مکانیکی، فیلترهای جذبی، فیلترهای جداسازی، فیلترهای تغییر یُن و فیلترهای اسمز معکوس.
هر یک از این فیلترها برای تصفیهی آلودگیها و ناخالصیهای ویژهای، نسبت به سایر فیلترها مزیتها و ضعفهایی خواهد داشت. به صورتی که در بسیاری از دستگاهها و سیستمهای تصفیه آب از بیش از یکی از این فیلترها و به صورت ترکیبی از فیلترها به منظور تصفیهی آب از طیف گستردهای از آلودگیها، بهره میبرند. در ادامه انواع فیلترهای آب را به اختصار شرح میدهیم:
یک. فیلترهای مکانیکی
ایدهی اصلی پشت ساخت فیلترهای مکانیکی، تلاش برای حذف رسوبات، آلودگیها و هر نوع از ذرات موجود در آب لولهکشی بوده است. فیلترهای مکانیکی میتوانند از سوراخهای بسیار ریزی که توانایی ممانعت از ورود رسوبات را دارند برای تصفیه آب بهره ببرند. همچنین برخی دیگر از فیلترهای مکانیکی که با نام سرامیکی شناخته میشوند میتوانند از منافذ بسیاری پیچیده و ریزی استفاده کنند تا موجب تصفیه آب از ذرات بسیار ریز موجود در آن شوند.
فیلتری که از سیستم فیلتراسیون مکانیکی استفاده میکند، معمولا قدرتش با معیار میکرون محاسبه میشود. عددی که به میکرون گفته میشود نشانگر توانایی و دقت فیلتر در جلوگیری از عبور ریزترین ناخالصیهای موجود در آب میباشد. طبیعتا هرچه این عدد کمتر باشد، یعنی فیلتر توانایی بیشتری در حذف ریزترین ناخالصیها، رسوبات و بیماریهای موجود در آب را خواهد داشت.
پنج میکرون: توانایی حذف ذرات قابل مشاهده با چشم را دارد.
یک میکرون: توانایی حذف ذراتی که فقط با میکروسکوپ دیده میشوند را دارد.
نیم میکرون: توانایی حذف کیستها را دارد.
دو. فیلترهای جذبی
فیلترهای جذبی معمولا با نام فیلتر کربن شناخته میشوند، زیرا کربن توانایی بالایی در جذب آلودگیهای موجود در آب دارد. اما چرا کربن توانایی بالایی در جذب این آلودگیها دارد؟ سطح داخلی کربن وسیع بوده و در عین حال مملو از برآمدگیها و شکافهای مختلف میباشد که همین موضوع توانایی به دام انداختن ناخالصیهایی همچون کلر را در این فیلترها بسیار بالا میبرد.
بسیاری از فیلترهای خانگی از کربنهای فعال ریز یا شنی استفاده میکنند. این کربنها میتوانند از طریق فرایند جذب، بو و مزهی نامطبوع آب را تا حد زیادی بهبود بخشند. فیلترهای گرانتر اما از عناصر بلوک کربن استفاده میکنند که بهرهوری بالاتری داشته و در اندازههای میکرون توانایی تصفیه آب را دارا هستند.
از طیف گستردهای از مواد شامل چوب و پوست نارگیل میتوان برای ساخت فیلترهای کربن استفاده کرد. اما گفتنی است که استفاده از پوست نارگیل با این که بهرهوری فیلتر را افزایش میدهد، قیمت تمامشدهی آن را نیز افزایش میدهد.
سه. فیلترهای جداسازی
به عمل ایزوله کردن شیمیاییِ آلودگیهای موجود در آب، جداسازی میگویند. پُلیفسفاتِ گرید غذایی، معمولا در فیلترهایی که آلودگی را بر اساس اندازهی آن تصفیه میکنند استفاده میشود، تا کلسیم و منیزیم اضافه را که موجب آهک و زنگ زدن میشود از آب جدا کند. با این وجود، پلیفسفات معمولا فقط به مقدار خیلی کم استفاده شده و تنها موجب مهار ذراتی با اندازهی مشخص میشود، نه ریشهکن کردن کامل آنها. این مساله به این معناست که پلیفسفات آب را طوری تصفیه نمیکند که مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین کند، بلکه تنها مانع از عبور تمام مواد معدنی، چه سالم و چه ناسالم، از فیلتر میشود.
جلوگیری از عبور تمام مواد با یک اندازه مشخص نمیتواند روش تصفیه آب مناسبی برای تمام منظورها باشد. به همین دلیل معمولا ترجیح داده میشود که از روش تغییر یُنی بجای جداسازی، برای تصفیه آب در مناطقی که سطح قلیایی بودن آب در آن بالاست استفاده شود. یعنی در این مناطق سختیِ آب بسیار بالاست و فیلترهای جداسازی جوابگوی تصفیه آب در این مناطق نخواهند بود.
چهار. فیلترهای تغییر یُن
تغییر ین یک فرایند تصفیه آب است که طی آن آبی که سختی بالایی دارد، با تغییر ینهای منیزیم و کلسیم موجود در آن از طریق جایگزینی با ینهای هیدروژن و سدیم تصفیه میشود. برخلاف روش تصفیه بر اساس اندازهی ذرات موجود در آب، روش تغییر ین بطور فیزیکی مواد معدنی سخت را حذف کرده، آهک را کاهش داده و آب را برای نگهداری در شرایطی که نیاز است دمای بالایی داشته باشد (مصارف صنعتی و قهوهسازها) آماده میکند.
تغییر ین معمولا از طریق استفاده از رِزین تغییر ین، که غالبا به صورت مهرههای ریز ساخته میشود، صورت میگیرد. در برخی از دستگاههای تصفیه آب از رزینهای مشابهی استفاده میشود. این رزینها معمولا از ینهای سدیم قابل شارژ برای جلوگیری از بیاثر شدن خود سود میبرند. از آنجایی که فیلترهای آب معمولا بستهبندی شده و به صورت پَک استفاده میشوند، شما میتوانید به سادگی فیلتر قبلی را با فیلتر جدید تعویض نمایید.
پنج. اُسمُز معکوس
سیستم اسمز معکوس به فرایند حذف رسوبات غیرارگانیک محلول در آب گفته میشود. اسمز معکوس این کار را از طریق ورد آب با فشار بالا به درون یک ممبران نیمهتراوا انجام میدهد. بر اثر این فرایند، آب خالص با فشار بالا از سمت دیگر خارج میشود اما آلودگیها و رسوبات پشت سد ممبران باقی میمانند. اسمز معکوس امروزه از پربازدهترین و منطقیترین روشهای تصفیه آب محسوب میشود و معمولا در ترکیبی با دیگر فیلترها از جمله فیلترهای مکانیکی (رسوبات) و فیلترهای جذبی (کربن) برای دستیابی به بهترین حالت ممکن تصفیه آب، عرضه میشود.
سیستم اسمز معکوس از فشار آب برای وارد کردن آن به درون ممبران استفاده میکند، بنابراین نیازی به استفاده از برق برای این کار ندارد. در این سیستم آب اضافه به درون زهکشی تعبیهشده فرستاده میشود. فیلترهای دیگری نیز در مسیر این فرایند استفاده میشوند، که همین موضوع باعث میشود سیستمها و دستگاههای تصفیه آب اسمز معکوس نسبت به سایر سیستمها، قیمت تمامشدهی بالاتر و در عین حال بهرهوری و کیفیت بالاتری داشته باشند. اسمز معکوس، نهایت آن چیزی است که صنعت تصفیه آب برای تولید باکیفیتترین و سالمترین آب آشامیدنی مورد نیاز انسانها به آن دست یافته است.