حدود شصت درصد جسم انسان را آب تشکیل میدهد. همواره توصیه میشود که انسان باید در طول روز حدود هشت لیوان آب نوشیدنی سالم مصرف کند. جلوگیری از کمآب شدن بدن، یکی از مهمترین توصیههایی است که پزشکان معمولا برای آدمها به ارمغان میآورند. اما دلایل علمی پشت این همه توصیه و تاکید بر نوشیدن مدوام آب و تاثیر آن بر سلامتی جسمی و روانی انسان چیست؟
با ما در این مقاله همراه باشید تا با هم شش دلیل اصلی و علمی سودآور بودن نوشیدن آب سالم را بررسی کنیم.
یک. بازدهی فیزیکی بدن را به حد اعلا میرساند
اگر بدن شما کمآب و خشک شود، بازدهی توان جسمی شما هم کاهش مییابد. این اصل در طی فعالیتهای سنگین بدنی و همچنین در فصل گرما بیشتر هم تاثیر میگذارد. کمآبی و خشکی بدن میتواند تاثیر قابل توجهی روی سلامتی داشته باشد، حتی اگر تنها دو درصد از آب بدن را از دست بدهید! با این حال، ورزشکاران در طی تمرینهای سنگین و عرق کردن، حدود شش تا ده درصد از آب بدنشان کاهش مییابد.
این میتواند روی سیستم کنترل دمای بدن تاثیر مستقیم بگذارد، موجب کاهش انگیزه و توان بدنی شود و خستگی و بیحالی را افزایش دهد. همچنین موجب میشود تا تمرین ورزشی یا هر نوع فعالیت بدنی سنگین برای شما بیشتر از حالت عادی سنگین و طاقتفرسا بنظر برسد، چه از نظر جسمی و چه از نظر روانی.
مصرف مداوم و بهاندازهی آب آشامیدنی سالم میتواند مانع از این اتفاق شود و توان این را دارد که استرس حاصل از فعالیتهای سنگین را تا مقدار قابلتوجهی کاهش دهد. البته این موضوع عجیبی نیست وقتی که متوجه میشویم هشتاد درصد حجم عضلات شما را آب تشکیل میدهد! پس اگر از دسته کسانی هستید که فعالیتهای سنگین و ورزش حرفهای در دستور کار روزانهتان قرار دارد، بهتر است نوشیدن منظم آب را در دستور کار خود قرار دهید.
دو. تاثیر مستقیم بر افزایش سطح انرژی و بازدهی مغز
میزان توان و بازدهی ذهن شما رابطه مستقیم با میزان آب موجود در بدنتان دارد. تحقیقات نشان داده است که حتی کاهش متوسط (نه شدید) آب بدن، یعنی کاهش حدود یک تا سه درصد آب بدن، میتواند روی جنبههای مختلف عملکرد ذهن تاثیر منفی داشته باشد. روی آخرین تحقیقاتی که در این زمینه روی زنان جوان انجام شد، محققان دریافتند که کمآب شدن حدود یک درصدی آب بدن بعد از تمرین ورزشی، آنها را هم از نظر ذهنی و هم فیزیکی دچار اختلال کرده بود. این موضوع همچنین باعث افزایش میزان سردرد بین این زنان شده بود.
همین تیم تحقیقاتی تحقیق مشابهی روی مردان جوان ورزشکار انجام دادند. آنها متوجه شدند که کاهش حدود یک و نیم درصدی سطح آب بدن ورزشکاران باعث کاهش بازدهی ذهنی، حافظه و عملکرد مغز شده و از سوی دیگر موجب افزایش استرس و خستگی میشود.
برای درک چرایی این موضوع بهتر است به این قضیه اینطور نگاه کنیم که کاهش حدود یک تا سه درصدی آب بدن، مساوی است با کاهش حدود سک تا دو کیلوگرم از وزن بدن یک انسان هفتاد کیلویی! پس زیاد هم شگفتانگیز نیست وقتی که در نتیجهی این تحقیقات متوجه میشویم که کاهش یک تا دو درصدی میزان آب بدن میتواند چنین تاثیرات مخربی روی ذهن و جسم ما داشته باشد، زیرا حدودا یک تا دو کیلوگرم از جسممان را از دست دادهایم!
سه. باعث ممانعت از سردرد و موجب بهبود آن میشود
کم آب شدن بدن پاشنه آشیل گرفتن سردرد و میگرن محسوب میشود. این موضوع در برخی افراد که دارای زمینههای قبلی شخصی و خانوادگی این بیماری هستند شایعتر هم میشود. طبق تحقیقات صورت گرفته سردرد یکی از شایعترین و مهمترین نشانههای کم آب شدن بدن انسان است. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که نوشیدن آب میتواند باعث بهبود سردرد در کسانی شود که بطور مداوم دچار این عارضه میشوند.
چند سال قبل، یک آزمایش علمی بزرگ روی گروهی از مردان صورت گرفت و طبق نتیجهی آن، مشخص شد که نوشیدن بیش زا یک و نیم لیتر آب در طول روز، میتواند در طولانی مدت باعث جلوگیری از احتمال ابتلا به میگرن در سطح قابلتوجهی شود، که همین موضوع تایید دوبارهای بود بر رابطهی مستقیم کمآبی بدن و گرفتار شدن به سردردهای متوالی و در مواردی میگرن.
با این وجود، با این که ثابت شده است که نوشیدن آب کافی میتواند از مبتلا شدن به سردردهای شدید و خفیف جلوگیری کند، اما برخی دانشمندان و پزشکان هنوز از تایید تاثیر درمانی نوشیدن آب روی کاهش سردرد و میگرن پس از ابتلا شدن به آن اتفاق نظر ندارند.
چهار. موجب کاهش و درمان یبوست میشود
یبوست یک مشکل شایع است که با حرکات نامنظم رودهها و سخت شدن دفع مدفوع همراه است. نوشیدن آب کافی معمولا یکی از توصیههایی است که پزشکان در هنگام درمان بیماران مبتلا به یبوست به آن اشاره میکنند و دلایل علمی متعددی نیز وجود دارد که این موضوع را تایید میکند.
سطح آب پایین یا همان کم آبی بدن یکی از ریسک فاکتورهای ابتلا به یبوست در تمام سنین، از کودکان تا افراد مسن، میباشد. افزایش سطح آب بدن میتواند باعث کاهش احتمال ابتلا به یبوست شود.
تحقیقات نشان داده که نوشیدن آبی که میزان منیزیم و سدیم آن غنی باشد، میتواند باعث بهبود عملکرد رودهها شود. این موضوع میتواند در جلوگیری از ابتلا به یبوست و حتی درمان آن نیز تاثیر مفید بسزایی داشته باشد.
پنج. به دفع سنگ کلیه کمک شایانی میکند
سنگهای کلیه و سنگهای ادراری، تودههای دردناک کریستالهای معدنی هستند که سیستم ادرار انسان را تشکیل دادهاند. شایعترین نوع این سنگها، سنگ کلیه است که سالانه میلیونها انسان را با دردهای کشنده و طاقتفرسای خود گرفتار میکند. محل شکلگیری سنگ کلیه دقیقا خود کلیه است.
دانشمندان هنوز نتوانستهاند ثابت کنند که نوشیدن آب کافی و پرآب نگاه داشتن بدن میتواند تاثیری روی جلوگیری از مبتلا شدن فرد به سنگ کلیه شود، مخصوصا در مورد کسانی که پیشتر مبتلا به این بیماری شدهاند. اما باید این موضوع را در نظر داشت که نوشیدن مقدار آب آشامیدنی سالم بیشتر، مساوی است با افزایش حجم ادرار و این موضوع باعث میشود تا میزان ادراری که در طول روز از سیستم دفع ادرار شما عبور میکند افزایش یافته و به این طریق احتمال تشکیل کریستالهای سنگ در مجاری ادراری را به حداقل برساند.
شش. به کاهش وزن افراد چاق کمک میکند
نوشیدن مقدار زیادی آب به شما در کاهش وزنتان کمک خواهد کرد. دلیل این موضوع این است که آب حس سیر شدن را تقویت میکند و با این کار، سطح سوخت و ساز بدن شما را افزایش میدهد. افزایش متابولیسم بدن موجب افزایش سوختن کالریهای موجود در بدن و چربیها شده و همین موضوع باعث کاهش وزن بدن میشود.
اما در این ترفند نباید از اصول زمانبندی نوشیدن آب غافل شد! نوشیدن آب نیم ساعت قبل از خوردن وعدهی غذای اصلی بهترین و پربازدهترین حالت ممکن در این ترند است. این کار موجب میشود شما هنگان میل کردن وعدهی اصلی غذایی خود بیشتر احساس سیری کنید و به این دلیل کالریهای کمتری را وارد بدن خود کنید.
تحقیقات نشان داده که افرادی که نیم ساعت قبل از خوردن غذای اصلی، نیم لیتر آب نوشیدهاند نسبت به کسانی که این کار را نکردهاند، چهل درصد بیشتر از رقیبان خود در کاهش وزنشان موفقیت کسب کردهاند.