همیشه نوشیدن آب را بیش‌تر با آغاز فصل گرما توصیه می‌کنند، اما با آغاز فصل امتحانات چطور؟ آیا با شروع امتحانات مدارس هم باید افراد را به نوشیدن آب بیش‌تر تشویق کرد؟ آیا نوشیدن آب بیش‌تر، تاثیری بر عملکرد دانش‌آموزان و دانشجویان در امتحانات دارد؟ آیا توصیه به نوشیدن آب پیش از امتحان و همراه داشتن یک بطری آب در حین امتحان پایه‌ی علمی دارد؟ مهم‌تر این که آیا ادعاهای مطرح شده درباره تاثیر روانی نوشیدن آب در کاهش استرس امتحانات واقعیت دارد؟
تحقیقات نشان داده است که نوشیدن آب پیش از امتحان می‌تواند بین پنج تا ده درصد روی نمره‌ی به دست آمده توسط دانش‌آموز تاثیر مثبت داشته باشد. حتی یکی از این پژوهش‌ها به معلمان توصیه می‌کند تا دانش آموزان خود را به منظور کسب نمره‌های بهتر در آزمون، به همراه داشتن آب نوشیدنی هنگام امتحان تشویق کنند.
اما چرا همراه داشتن آی نوشیدننی سر جلسه امتحان می‌تواند روی نمره تاثیر بگذارد؟
نوشیدن آب باعث افزایش تمرکز و هوشیاری می‌شود
آب یکی از مهم‌ترین مفاهیم و پدیده‌هایی است که انسان با آن در ارتباط است. بدون آب حیات وجود ندارد و انسان وجود خود را کاملا به آب مدیون است. پس عجیب نیست اگر بفهمیم که سالانه هزاران پژوهش، تحقیق و آزمایش ملی و بین‌المللی در سراسر جهان و توسط دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دولتی و خصوصی در زمینه آب صورت می‌پذیرد.
اخیرا یک آزمایش روی تاثیر نوشیدن آب بر میزان هوشیاری و حافظه‌ی کودکان انجام گرفت. نتیجه‌ی این آزمایش بسیار جالب بود: همراه داشتن آب آشامیدنی سر جلسه امتحان، موجب افزایش میزان تمرکز و هوشیاری شده و از این طریق باعث می‌شود دانش‌آموز اطلاعات مورد نیاز سر جلسه امتحان را سریع‌تر و دقیق‌تر به خاطر بیاورد. اما آیا این تنها به دلیل تاثیر روانی همراه داشتن آب است یا تاثیر بیولوژیکی نوشیدن آن؟
پاسخ مشخص است: آب باید نوشیده شود! یک آزمایش نشان داده که دانش آموزان پس از صرف ناهار و در صورت عدم نوشیدن آب به مقدار کافی، کاهش چشمگیری را در میزان هوشیاری و یادگیری خود تجربه خواهند نمود. اما دانش آموزانی که بعد از ظهر و صرف ناهار آب فراوان می‌نوشند، از تمرکز و میزان یادگیری بالاتری نسبت به سایرین برخوردار خواهند بود.
نوشیدن آب و قدرت تصمیم‌گیری
شما در کدام یک از این حالات قدرت تصمیم‌گیری بالاتری دارید: زمانی که بدن شما تنها روی مساله‌ی مورد نظر متمرکز شده یا زمانی که چشم‌ها شما روی مساله متمرکز شده اما ذهن و لب‌های شما مدام به تشنگی لب و گلو فکر می‌کند؟
نوشیدن آب تا حد زیادی قدرت تصمیم‌گیری را افزایش می‌دهد، اما چگونه؟
پاسخ ساده است. قسمت زیادی از بدن انسان از آب تشکیل شده است. بدن برای انتقال اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌ها و اندام‌‌های بدن به گردش خون سالم نیاز دارد. اما خون بدن از چه چیز تشکیل شده؟ بله، آب!
وقتی به اندازه کافی آب بنوشید، سیستم گردش خون سالم‌تر و کارآمدتری هم خواهید داشت. داشتن سیستم گردش خون سالم نیز یعنی افزایش سرعت و قدرت انتقال اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌ها و اعضای بدن. مغز هم یکی از همین اعضای بدن است که کارش تصمیم‌گیری است. پس وقتی بیش‌تر آب می‌نوشید، در وحله اول سیستم گردش خون بدن را تقویت می‌کنید و همین امر موجب رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیش‌تر به مغز شده و مغز شم هم در این حالت توانایی بیش‌تری در انجام وظایف خود، که یکی از آن‌هال تصمیم‌گیری است، خواهد داشت.
به همین سادگی، نوشیدن تنها یک لیوان آب بیش‌تر، می‌تواند موجب افزایش قدرت تصمیم‌گیری یک انسان بالغ چندین ساله شود!
نوشیدن آب و کاهش استرس
یکی از دلایل مهم خراب کردن امتحان، داشتن سطح بالایی از استرس و اضطراب توسط دانش آموز است. همه‌ی ما زمانی دانش‌آموز بوده‌ایم و همه‌ی ما نیز ترس شب قبل از امتحان ریاضی، فیزیک، زیست شناسی یا هر درس دیگری را به خوبی به یاد داریم. حتی با وجود مطالعه‌ی کافی در طول سال و روز قبل از امتحان، باز هم بسیاری از ما سر جلسه امتحان کماکان استرس داشتیم. این استرس گاهی می‌توانست فلج‌کننده شده و موجب از دست رفتن شانس موفقیت در امتحان شود.
دانش آموزان امروزی هم انسان‌هایی مثل همان دوره‌ی ما هستند. آن‌ها هم سر جلسه‌ی امتحان ممکن است استرس داشته باشند. اما خبر خوب این که، یکی از ارزان‌ترین، دم‌دستی‌ترین و فراوان‌ترین (البته نه در هر کشوری) راه‌حل‌های کاهش استرس، آب آشامیدنی است!
آب، چه آن را بنوشیم چه در آن شنا کرده یا راه برویم، آرامش‌زا است. نوشیدن آب پیش و هنگام امتحان درسی، طبق تحقیقات بسیاری که تا کنون صورت گرفته، می‌تواند تا حد زیادی استرس را کاهش داده و موجب افزایش تمرکز و سطح هوشیاری دانش‌آموز شود.
کم‌آبی بدن موجب افزایش فشار خون می‌شود و افزایش فشار خون نیز موجب افزایش ضربان قلب شده و در نتیجه احساس تپش قلب، خود موجب افزایش مجدد استرس خواهد شد. پس اگر سر امتحان‌ها استرس دارید، این بار نوشیدن و همراه داشتن آب آشامیدنی را امتحان کنید. مطمئن باشید که شگفت‌زده خواهید شد.
نتیجه نهایی
نوشیدن آب و پرآب نگاه داشتن بدن در طول روز بخصوص در فصل گرما و فصل امتحانات (حتی در زمستان!) به دانش‌آموز اجازه می‌دهد تا با افزایش سطح تمرکز و هوشیاری، تصمیمات بهتری گرفته و با دقت بیش‌تری از حافظه‌ی خود کار بکشد.
بنظر بهتر است توصیه محققان را جدی گرفته و حتی برای یک بار هم که شده به عنوان معلم یا والدین دانش‌آموزان، به آن‌ها توصیه کنیم که سر جلسه امتحان آب نوشیدنی همراه خود داشته باشند، و البته آن را قبل و هنگام امتحان بنوشند. شاید همین تغییر کوچک، موجب دستاوردهای بزرگی شد! کسی چه میداند؟
