تحقیقات بسیاری سعی کرده‌اند تا ثابت کنند که نوشیدن آب منجر به کاهش وزن یا دست‌کم منجر به تسریع فرایند آن در کنار ورزش و رعایت تغذیه سالم می‌شود. همچنین، پرآب نگاه داشتن بدن با نوشیدن آب به مقدار کافی یکی از فاکتورهای اساسی در فرایند کاهش وزن (بهبود عملکرد هضم، گوارش و متابولیسم) ذکر شده است.
با این حال، جامعه‌ی تحقیقاتیِ پزشکی و تغذیه، هنوز بر سر میزان تاثیر نوشیدن آب آشامیدنی بر کاهش وزن بدن انسان به توافق نرسیده است. در این مقاله، سعی نموده‌ایم تا دلایل علمی کشف شده مبنی بر تاثیر نوشیدن آب بر کاهش وزن را برشماریم. همچنین در این متن تلاش شده تا به پرسش “چقدر آب باید بنوشم؟” هم پاسخی علمی داده شود. لطفا در ادامه با ما همراه باشید
پنج دلیل برای اثبات رابطه‌ی نوشیدن آب و کاهش وزن
همانظور که در بالا اشاره کردیم، محققان همچنان درباره‌ی میزان تاثیر نوشیدن آب بر کاهش وزن به توافق نرسیده‌اند اما مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که نوشیدن آب می‌تواند به فرایند کاهش وزن در بدن انسان سرعت بخشد.
در ادامه به برشمردن پنج دلیل برای درستیِ این ادعا پرداخته‌ایم:
یک. نوشیدن آب، افسار اشتها را می‌کشد!
وقتی که معده احساس سیری کند، به مغز سیگنالی مبنی بر دست کشیدن از غذا خوردن می‌فرستد. آب می‌تواند حجم مشخصی از معده را به خود اختصاص داده و به این ترتیب باعث احساس سیری و دست کشیدن از خوردن غذای بیش از حد کند. این راهکار به‌خصوص برای افرادی که عادت به خوردن غذا بیش از حد مورد نیازشان کرده‌اند راهگشاست.
همچنین انسان ممکن است گاهی تشنگی را با گرسنگی اشتباه بگیرد! یعنی بدن شما کم‌آب شده است و نیاز به نوشیدن آب دارد، اما شما این احساس را به گرسنگی تعبیر کرده و اقدام به خوردن غذا می‌کنید. در صورتی که اگر در همان ابتدا آب نوشیده بودید، هم احساس تشنگی شما برطرف شده بود و هم مقدار زیادی کالری وارد بدن‌تان نکرده بودید. پس از این پس، زمانی که بی‌موقع احساس گرسنگی کردید، یک لیوان آب بنوشید، شاید فقط تشنه شده باشید!
در یک آزمایش علمی تحقیقاتی که روی بیش از پنجاه زن مبتلا به چاقی صورت گرفت، زنانی که نیم ساعت پیش از خوردن وعده‌های غذایی اصلی، نیم لیتر آب نوشیده بودند نسبت به سایر زنانی که این کار را نکرده بودند، بیشتر دچار کاهش وزن، سوختن چربی و کاهش توده‌ی بدنی شده بودند.
دو. آب سوختن کالری را افزایش می‌دهد
تحقیقات بسیاری ثابت کرده است که نوشیدن آب می‌تواند منجر به سوختن میزان بیش‌تری از کالری در بدن شود. در یک آزمایش علمی در امریکا، کسانی که نیم لیتر آب می‌نوشیدند بیشتر از سایر شرکت‌کننده‌ها که آب نمی‌نوشیدند، کالری از دست می‌دادند. اگر دوست بخوابید و کالری بسوزانید، این مطلب را هم در ذهن داشته باشید: نوشیدن آب منجر به افزایش سوخت و ساز بدن و سوزاندن انرژی بیشتر به هنگام استراحت می‌شود. پس اگر آب بیش‌تری بنوشید، در هنگام استراحت هم کالری بیش‌تری می‌سوزانید.
نوشیدن آب خنک البته بیشتر از نوشیدن آب ولرم یا گرم روی سوزاندن کالری و افزایش سوخت و ساز بدن انسان تاثیر می‌گذارد. بطور کلی نوشیدن آب خنک باعث می‌شود بدن احساس سرما کرده و برای گرم کردن بدن تا رسیدن به دمای متعادل مدنظر خود، انرژی بیش‌تری بسوزاند. این امر خود به خود باعث از دست رفتن کالری‌های بیشتر و کاهش وزن می‌شود.
سه. آب و تصفیه‌ی بدن از مواد مضر
وقتی بدن کم‌آب یا خشک می‌شود، توانایی آن در دفع و حذف مواد مضر از طریق ادرار و مدفوع نیز کاهش می‌یابد. نوشیدن آب به مقدار کافی به کلیه‌ها برای تصفیه‌ی سموم و اضافات بدن در عین حفظِ الکترولیت‌ها و مواد مغذی ضروری، کمک می‌کند. وقتی بدن کم‌آب می‌شود، کلیه هم مجبور است این آب را حتی با این که سمی است، برای بقای خود حفظ کند. می‌توانید حدس بزنید که این امر در طولانی مدت می‌تواند چه عواقب جبران‌ناپذیری بر سلامت انسان داشته باشد. عدم نوشیدن آب همچنین می‌تواند منجر به بروز یبوست و سفت شدن مدفوع انسان شود.
وجود آب برای بازگشت به حالت عادی در زمان ابتلا به وضعیت‌های گوارشی حاد مانند اسهال و سوء‌هاضمه نیز ضروری است.
چهار. کاهش میزان دریافت کالری از طریق مایعات
نوشیدن آب بیشتر، منجر به کاهش میزان کالری که شما با نوشیدن مایعات و نوشیدنی پرکالری وارد بدن‌تان می‌کنید خواهد شد. کالری مایع به سادگی از طریق نوشیدن نوشابه، آب‌میوه، قهوه یا چای شیرین جذب می‌شود. بسیاری از افراد اصلا متوجه مقدار کالری دریافتی از طریق نوشیدن نوشیدنی‌های الکلی یا انرژی‌زا نیستند. اگر بتوانید روزانه تنها مقدار کمی از نوشیدنی‌های پرکالری خود را با نوشیدن آب جایگزین کنید، در طولانی مدت متوجه تغییرات بسیاری در وزن و اندام خود خواهید شد. جایگزین کردن آب با نوشابه تنها ظرف شش ماه می‌تواند تاثیرات مثب غیرقابل‌تصوری روی تناسب اندام و سلامت بدن شما بگذارد. طوری که آرزو خواهید کرد ای کاش زودتر به این کار اقدام کرده بودید!
پنج. آب برای سوختن چربی ضروری است
بدون وجود آب، فرایند سوخت و سازِ چربی‌ها و کربوهیدرات‌های انباشته در بدن مختل خواهد شد. به فرایند سوخ و ساز چربی در بدن، لیپولیز می‌گویند. اولین مرحله از فرایند لیپولیز، هیدرولیز یا همان تجزیه به وسیله‌ی آب است. در مرحله‌ی هیدرولیز مولکول‌های آب با تری‌گلیسیرید (چربی) واکنش نشان داده و منجر به تولید گلیسرول می‌شوند. پس قاعدتا هرچه آب بدن کم‌تر شده و بدن خشک‌تر شود، این فرایند نیز به نفع چربی‌های انباشته در بدن تمام خواهد شد. نبود آب کافی یعنی اختلال در فرایند چربی‌سوزی. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد که نوشیدن آب به مقدار کافی نه تنها برای سوختن چربی‌های ذخیره شده، بلکه برای سوزاندن چربی موجود در غذا و نوشیدنی‌ها به محض ورود به بدن نیز ضرورت دارد. بسیاری از تحقیقات علمی و دانشگاهی در این زمینه ثابت کرده‌اند که نوشیدن آب منجر به تسریع و بهبود در فرایند چربی‌سوزی خواهد شد.
