انسان همواره از فعالیت بدنی و گردش در طبیعت و شهر لذت می‌برد، در این مسیر سوخت و ساز بدن افزایش یافته و موجب تعریق می‌شود. اما تعریق مشخصا باعث از دست رفتن مقداری از آب بدن می‌شود و اگر این آب از دست رفته را با نوشیدن آب آشامیدنی سالم جایگزین نکنیم، بدن دچار کمآبی می‌شود.
کاهش تنها یک و نیم درصد از آب بدن موجب کمآبی بدن شده و می‌تواند شما را دچار عوارض و نشانه‌های اولیه‌ی کمآبی همچون سردرد و بی‌حالی کند. باید در نظر داشت که سردرد و بی‌حالی تنها عوارض نوع اولیه و سبک کمآبی است و در هنگام کمآبی شدید بدن، ممکن است به عوارض خطرناک و تهدیدکننده‌ی جان، همچون سکته‌ی قلبی و دیگر عارضه‌های شدید قلبی و مغزی دچار شوید.
در مقاله‌ی پیش‌رو، سعی کرده‌ایم به تفصیل به شرح دلایل و عوارض کمآبی بدن بپردازیم.
چه‌چیزی باعث کمآبی بدن می‌شود؟
مشخصا اولین و شایع‌ترین دلیل کمآبی بدن ننوشیدن آب نوشیدنی سالم به اندازه‌ی کافی است. این ممکن است به دلیل مشغله‌های کاری و سبک زندگی فوق‌سریع شهری و مدرن یا عدم امکان دسترسی به آب نوشیدنی سالم در محل کار یا هنگام سفرهای طولانی اتفاق افتد. اما ننوشیدن آب کافی تنها دلیل کم‌آب شدن بدن نیست. بعضی دلایل دیگر که باعث کمآبی بدن می‌شود را برمی‌شماریم:
اسهال، تب و استفراغ
هنگام ابتلا به اسهال شدید که معمولا نابهنگام و بدون خبر قبلی انسان را گرفتار می‌کند، بدن آدم مقدار قابل‌توجهی از آب مورد نیاز خود را از دست می‌دهد. به همین دلیل است که پزشکان شما هنگامی به اسهال شدید دچار می‌شود توصیه‌ی اکید به نوشیدن مایعات فراوان را فراموش نمی‌کنند. پس یادتان باشد برای دچار نشدن به عوارض جدی هنگام ابتلا به اسهال، حتما نوشیدن آب و مایعات فراوان را فراموش نکنید.
همچنین اگر دچار بیماری‌ها و اختلالات گوارشی هستید که ممکن است باعث استفراغ و حالت تهوع همراه با اسهال شود، شما دوبرابر قبل آب از دست می‌دهید. علاوه بر این، تب نیز باعث از دست دادن آب بدن می‌شود. هرچه درجه‌ی تب بالاتر رود بدن شما هم مقدار بیش‌تری آب از دست خواهد داد.
تعریق شدید
اگر جزو افرادی هستید که فعالیت‌های بدنی و ورزش شدید را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود گنجانده‌اید (نه تنها فقط گنجانده‌اید بلکه انجامش هم می‌دهید!) به شما تبریک می‌گویم. شما یک سبک زندگی بسیار سالم که نتیجه‌ی درخشان آن بر سلامتی خود در میان‌سالی و کهنسالی‌تان را خواهید دید پیش گرفته‌اید. اما، مواظب باشید! زیرا فعالیت بدنی و ورزشی شدید موجب تعریق شدید نیز می‌شود و همین موضوع باعث از دست رفتن مقدار زیادی آب از بدن شما می‌شود.
یادتان باشد که هنگام ورزش و فعالیت‌های بدنی سنگین که موجب تعریق شدید می‌شود، آبی که از بدن می‌رود باید با نوشیدن آب نوشیدنی سالم مجددا جایگزین شود. اگر این کار را نکنید بدن شما دچار کمآبی و در نتیچه دچار عوارض حاصل از آن خواهد شد. اما تعریق شدید فقط در هنگام فعالیت بدنی شدید اتفاق نمی‌افتد، پس یادتان باشد در هوای بسیار گرم و فصل تابستان هم نوشیدن مقدار کافی آب را در دستور کار خود قرار دهید.
ادرار بیش از حد معمول
برخی افراد، مانند افرادی که دچار دیابت درمان‌نشده هستند، یا کسانی که در حال مصرف داروها یا طی کردن فرایند‌های درمانی و پزشکی خاصی مانند درمان فشار خون بالا هستند که خاصیت ادراری و افزایش خروج آب بدن را دارند، مقدار زیادی از آب بدن خود را طول روز از طریق ادرار از دست می‌دهند. مقداری بیش از حد معمول یک انسان سالم در شرایط عادی. این افراد هم در معرض خطرات ابتلا به کمآبی و دچار شدن به عوارض آن هستند و باید با مشاوره با پزشک خود از ابتلا به این عارضه خودداری نمایند.
چه کسانی در خطر ابتلا به کمآبی هستند؟
تمامی افراد، چه زن و چه مرد، در تمامی سنین (از کودکان تا سالمندان) ممکن است در شرایط خاص دچار کمآبی و عوارض حاصل از آن شوند. با این حال نوزادان، کودکان و سالمندان بیش‌تر از سایر گروه‌های سنی در معرض خطر ابتلا به کم آبی بدن هستند. همچنین، افرادی که دچار بیماریهای مانند بیماریهای کلیوی و دیابت درمان‌نشده هستند نیز به دلیل افزایش حجم ادرار که موجب از دست رفتن آب بدن می‌شود، بیش از سایرین در خطر ابتلا به کمآبی و خشکی بدن می‌باشند. هنگامی که بیمار می‌شوید، حتی بیماریهای ساده‌ای مانند آنفلوانزا، باز هم ممکن است به دلیل از دست دادن اشتها دچار کمآبی و خشکی بدن شوید.
باید اضافه کرد که افرادی که در محیط‌های بیرون از خانه و در فضاهای مربوط و گرم مشغول به کار و فعالیت هستند نیز جزو گروه‌های پرخطر در زمینه‌ی ابتلا به کمآبی بدن محسوب می‌شوند. این افراد تعریق شدید را تجربه می‌کنند اما به دلیل حضور در مکانی گرم و مرطوب، بدن‌شان توان خروج حداکثری عرق را ندارد و همین موضوع منجر به بالا رفتن دمای بدن می‌شود و در نتیجه بیش از پیش نیازمند نوشیدن آب خواهند بود.
نشانه‌های کمآبی و خشکی شدید بدن چیست؟
تشنگی نقش اساسی در این زمینه ایفا می‌کند. هنگامی که تشنه می‌شوید یعنی بدن شما دارد با صدای رسای خود فریاد می‌زند که نیاز به آب آشامیدنی دارد.
در نوزادان و کودکان نشانه‌ی کمآبی می‌تواند شامل کج‌خلقی، خستگی، خشک شدن دهان، عدم ادرار برای ساعات متوالی و گریه کردن بدون اشک و چشم‌های خیس باشد.
در نوجوانان و افراد بزرگسال، کمآبی بدن می‌تواند باعث بروز نشانه‌هایی همچون تشنگی شدید، ادرار تیره رنگ، کاهش حجم ادرار خروجی، سرگیجه، توهم و گیجی، خستگی، درد مفاصل و ضربان قلب شدید شود.
در صورت ابتلا به نشانه‌های شدید بی‌آبی بدن بهتر است فورا با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
