توصیه‌های گوناگونی درباره مقدار آب نوشیدنی مورد نیاز نوزادان و کودکان وجود دارد. با این حال، بسیاری از موسسات و مراکز بهداشتی و درمانی، اعتقاد دارند که تا قبل از شش ماهگی بهتر است که از دادن آب نوشیدنی خالی و معمولی به نوزادان پرهیز شود. این توصیه به این دلیل انجام می‌شود که محققان عقیده دارند نوشیدن آب می‌تواند باعث از بین رفتن اثر مواد مغذی و ضروری موجود در شیر مادر شده و موجب اختلال در سطح الکتولیت‌های نوزاد شود. علاوه بر این، بیش‌تر متخصصان تغذیه اعتقاد دارند که نوشیدن آب تا سن یک سالگی ضرورت ندارد، زیرا شیر مادر و شیر خشک خود به تنهایی توانایی تامین آب مورد نیاز بدن نوزاد را دارند.
بچه‌ها از چه زمانی می‌توانند آب بنوشند؟
می‌توان پس از گذر از شش ماهگی، به تدریج و در حجم‌های خیلی کم به بچه آب نوشیدنی داد. بچه‌های کمتر از شش ماه اگر آب مصرف کنند ممکن است دچار عوارض و خطرات ناشی از برهم خوردن تعادل الکترولیت‌های بدن شوند. این امر ممکن است در بعضی موارد خطرات جانی برای نوزاد در پی داشته باشد. همچنین نوشیدن آب قبل از شش ماهگی، میزان کالری، پروتئین و مواد مغذی دریافتی بدن را نیز مختل می‌کند. با این که بسیاری از متخصصان مصرف آب در حجم خیلی کم را پس از شش ماهگی بی‌ضرر می‌دانند اما از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان نوشیدن آب قبل از یک سالگی را نه ضروری، بلکه تنها به عهده‌ی والدین می‌دانند. گویی نوزاد از شش ماهگی تا یک سالگی، از نظر کارشناسان تغذیه، در یک برزخ آب به سر می‌برد! پس اگر نوزاد بین شش تا دوازده ماه دارید، بهتر است از پزشک معالج خود او نظر نهایی را گرفته و با خیال راحت اقدام به دادن آب یا خودداری از آن کنید.
کودکان چقدر می‌توانند آب بنوشند؟
حال اگر پزشک نوزاد به شما اجازه داد که به نوازد شش ماهه‌ی خود آب نوشیدنی بدهید، باید چه مقدار آب در طول شبانه روز به او بدهید؟ توصیه‌ی عمومی این است که در طول شبانه روز بیش‌تر از 220 میلی‌لیتر، یعنی چیزی حدود یک چهارم لیتر، به نوزاد آب ندهید. با این حال توصیه‌ی بیش‌تر متخصصان این است که بهتر است همین مقدار را هم نصف کنید و چیزی حدود 120 میلی‌لیتر در طول روز به نوزاد خود آب نوشیدنی بدهید. دلیل این حجم کم تنها برای جلوگیری از بر هم خوردن تعادل الکترولیت‌ها و بالا رفتن احتمال جذب حداکثری ریزمغذی‌ها و مواد ضروری مورد نیاز بدن می‌باشد. اگر می‌خواهید نیاز نوزاد به نوشیدن آب را دقیق اندازه‌گیری کنید، می‌توانید به میزان خشک یا خیس بودن پوشک او و همچنین سطح انرژی او توجه کنید. اگر پوشک نوزاد بیش از حد خشک است یا سطح انرژی او کمتر از معمول است، می‌توانید مقدار خیلی کمی به او آب نوشیدنی بدهید. بطور کلی نوزاد باید در طول شبانه روز، چهار تا شش بار پوشک خود را خیس کند.
روش آب دادن به نوزاد
آب باید در یک فنجان یا لیوان کوچک به نوزاد خورانده شود. شاید باورتان نشود اما نوشیدن آب، یکی از سخت‌ترین کارهایی است که یک نوزاد می‌تواند انجام دادن آن را یاد بگیرد. پس توقع نداشته باشید که نوزاد شش ماهه‌ی شما مثل آب خوردن، آب بنوشد! آب رقیق بوده و به سرعت سُر می‌خورد، پس برای نوشیدن آب باید زبان و ماهیچه‌های گلو بسیار سریع عمل کنند. آیا بنظر شما نوزاد شش ماهه این توانایی را بطور کامل دارد؟
اگر نوزاد شما هنگام نوشیدن آب سرفه‌اش گرفت نترسید. مهارت‌هایی که نوزاد برای نوشیدن آب از یک فنجان به آن‌ها نیاز دارد به کلی با مهارت‌های مورد نیاز برای شیر خوردن از پستان مادر فرق می‌کند. بطور معمول در اولین دفعات نوشیدن آب، نوزاد سرفه کرده و به دلیل ناتوانی در بلع آب آن را تف می‌کند. به مرور نوزادتان مهارت‌های لازم برای نوشیدن آب را کسب می‌کند و این سرفه‌ها و تف کردن‌ها را کنار می‌گذارد.
آب بطری یا آب تصفیه شده؟
نوزادان وقتی به سن نوشیدن آب برسند می‌توانند از همان آبی بنوشند که سایر اعضای خانواده می‌نوشند. پس نیازی به خرید آب از برند یا نوع ویژه‌ای ندارید، با این که احتمالا به دلیل عشق و علاقه‌ی زیاد به نوزادتان ممکن است دنبال چنین چیزی هم بروید! بطور کلی توصیه می‌شود که از دادن آب معدنی‌های بطری به نوزاد خودداری کنید. بهتر است از آب تصفیه شده استفاده شود. می‌توانید کیفیت آب لوله‌کشی محل زندگی‌تان را بررسی کنید و اگر نیاز به نصب دستگاه تصفیه آب خانگی هست حتما این کار را انجام دهید. دستگاه تصفیه آب خانگی می‌تواند هم به سلامت نوزاد و هم به سلامتی تمام اعضای خانواده و جلوگیری از ابتلا به عوارضی همچون سنگ کلیه و پوسیدگی دندان کمک شایانی کند. یادتان باشد که از دادن آب گازدار به نوزاد خودداری کنید. نوشیدن آب گازدار می‌تواند باعث رفلاکس معده، تشکیل گاز و نفخ شود. دلیل دیگر برای عدم نوشیدن آب گازدار توسط نوزاد نیز وجود حجم بالایی از سدیم در این نوع از آب می‌باشد.
از کجا بدانم نوزاد نیاز به آب دارد؟
اولا یادتان باشد که نود درصد از حجم شیر مادر را آب تشکیل می‌دهد! پس همان‌طور که بارها در بالا اشاره کردیم نوزادان زیر دوازده ماه نیاز مبرمی به نوشیدن آب ندارند. اما یاد دادن نحوه‌ی نوشیدن آب نیز ضرری برای نوزاد ندارد. با این کار، نوزاد شما هم با مهارت نوشیدن آب و مایعات از فنجان آشنا می‌شود و هم با طعم چیزی غیر از شیر مادر آشنا می‌شود. اما بطور کلی، نوزادانی که در طول شبانه روز حدود چهار تا شش بار پوشک خود را خیس می‌کنند نیازی به نوشیدن آب نخواهند داشت. اما اگر به دنبال نشانه‌های کم‌آبی بدن نوزاد هستید، می‌توانید این علائم را در نظر بگیرید:
خشک شدن لب‌ها، گریه کردن بدون اشک، چشم‌های خشک و متورم، ادرار بسیار تیره، سر و صدای بیش از حد و خواب‌آلودگی بیش از حد.
